In de slipstream van de strijd

“Deze kerel moet met mij mee naar Morocco Desert Challenge!” Terwijl hij de woorden uitspreekt kijkt Gert Duson vermaakt in de camera. Duson, die op dat moment deelnam aan de Dakar met het Mammoet Rallysport team, hield woord. Zes jaar later maakt Maarten Verhey, executive director van GIG creative film production zich voor de vijfde keer op voor vertrek naar de Morocco Desert Challenge. “Wanneer de eerste promo weer in de montage zit, begint het al te kriebelen,” vertelt Verhey. “Shots van een kilometerslange zandbak, coureurs die volledig uitgeput en besmeurd bij een stop binnenrijden en gemoedelijke sfeerbeelden in het kamp, dan borrelt de adrenaline meteen op.”

Na vier jaar is de filmmaker een behoorlijke rally kenner te noemen. “Ieder jaar leer je de race en de mensen beter kennen. Inmiddels weet je wat wél en niet werkt op zo’n trip. Waar de valkuil en de winst zit. Maar het begint met het juiste team. Je gaat op zoek naar veelzijdige vakidioten die elkaar aanvullen en scherp houden. Een crew die je als een Zwitsers zakmes open kan vouwen. Want er is geen airco, geen edit-ruimte en dan valt er af en toe nog een satelliet weg waardoor je kilometers moet rijden om de livestream in de lucht te krijgen. Zo’n GIG vraagt veel van je mensen. Afgelopen jaar hebben we met een vijfkoppig team dertien aftermovies, een dagelijkse Facebook live van tien minuten, álle online content voor hoofdsponsor Rymax én de documentaire ‘We are rally’ gemaakt. Voor de documentaire werd een filmmaker met ervaring in rally’s: Bram Kastelijns ingeschakeld.

“In de documentaire gaan we op zoek naar de essentie van de rallyrijder. Wat drijft deze mensen? Wat maakt deze race zo mooi, waar komt die passie vandaan?” legt Kastelijns uit. “Om echt in de psyche van de deelnemers te kunnen duiken vertrok ik vier dagen eerder dan de rest van de crew. Ik begon mijn reis daar waar de chauffeurs voor het eerst (weer) samenkomen. Ik zag hoe iedereen als oude vrienden werden binnengehaald. Maar ik ervoer ook meteen de eerste spanningen: zouden alle voertuigen wel op tijd voor de technische keuring zijn? Want wanneer een voertuig niet gekeurd is, wordt er niet geraced,” zegt Kastelijns resoluut. “Na één avond was ik al volledig meegesleurd in de sfeer van de strijd.”

Gegrepen door het virus en geïnfiltreerd als een soort geadopteerde neefjes begeven ze zich binnen de rally-familie. “Het mooiste aan de Morocco Desert Challenge is dat het net lijkt of je op vakantie bent,” zegt Verhey melancholisch. “De gemoedelijkheid, de sfeer, de openheid, dát maakt het zo fantastisch. Het zijn de mensen die de magie maken, de deelnemers. En de organisatie doet er alles aan om te zorgen dat dat ook bewaard blijft. In het afgelopen jaar is de MDC twee keer zo groot geworden. De grote vraag was dan ook of die allesbepalende sfeer nog wel behouden kon blijven met zo veel deelnemers. In de documentaire zie je hoe organisator Gert Duson de balans probeert te bewaken tussen de gemoedelijkheid en sfeer van een amateurrally én het professionele niveau en veiligheid van een professionele race.”

Hoe belangrijk die veiligheid is wordt duidelijk wanneer de winnaar van 2017, Tomas Ouredniceck een paar meter voor de finish crasht. “Op zo’n moment ben je verscheurt in een tweestrijd,” zegt Kastelijns. “Enerzijds leef je al dagen met die gasten mee en ben je zelf ook geschrokken en aangedaan. Anderzijds is zo’n crash essentieel voor het verhaal en moet je door blijven draaien.” Cameraman Johannes van Beeck twijfelde geen moment en gooide zijn drone de lucht in om de crashsite in beeld te brengen. “De auto was verwoest en Tomas volledig uit het veld geslagen. Hierna had ik hem hevig geëmotioneerd voor de camera. Dat doet je dan ook echt iets,” vertelt Kastelijns.

Dat de race niet zonder gevaren is voor de deelnemers mag wel duidelijk zijn, maar ook de crew kruipt af en toe door het oog van de naald. “Soms ga je net een stap te ver om een geweldig shot te pakken. Zo lag ik achter een duin in Merzouga om een vette slomo te maken van een truck die over de berg zou komen. Maar in het heetst van de strijd vergeet je af en toe dat er een enorm verschil zit tussen de afstand die je ziet door je oculair en de werkelijke afstand. Dus toen die truck over de berg kwam razen, zat er maar twee meter tussen hem en mij. Vol adrenaline kon ik wegduiken. Ik heb mijn camera omhoog gehouden en ben de truck gevolgd naar beneden. Toen ik terug liep zag ik pas hoe close het was geweest,” Kastelijns zwijgt even. “Dat was wel kantje boord.”

Ook Verhey is niet onbekend met de risico’s die de filmmakers lopen in de race. “Over de jaren heen leer je beter de gevaren kennen en de juiste plekken te vinden, maar het gebeurt wel eens dat je een collega op een verkeerde plek ziet staan. Dan doe je er alles aan om ze in veiligheid te brengen, geweldig shot of niet. Dat doe je voor elkaar. Als pers probeer je een beetje op een oogje in het zeil te houden voor elkaar. Dat is weer dat familiegevoel.” zegt Verhey.

Binnen zijn eigen team staat de veiligheid ook voorop. “We hebben één vaste regel: Slaap wanneer het kan! Die staat bovenaan. Want de adrenaline is af en toe enorm hoog. De drang om niets te willen missen is zo groot dat je niet kunt of wilt slapen. En in je vermoeidheid maak je fouten.” Op de vraag wat onmisbaar is, komt één resoluut antwoord: Water! “Water en een goede dosis humor,” lacht Verhey. “In zo’n race kun je je nooit op ieder scenario voorbereiden, maar we hebben altijd een satelliettelefoon bij ons en iemand met een EHBO certificatie. Verder vertrouw je op je je eigen hersens en op elkaar.”

Bekijk hier de compelete documentaire van We are rally.